Haydom Lutheran Hospital

Het is weer even geleden dat ik hier iets geschreven heb, niet door tijdgebrek, want tijd heb ik hier genoeg, maar met name door gebrek aan internet en of computers. Ik ben nu drie weken in Haydom en het is een wereld van verschil met Zanzibar. Drie weken geleden ben ik van Zanzibar naar Arusha, in het noorden van Tanzania gevlogen, en vanuit daar ben ik met de public landcruiser naar de voorlopige eindbestemming gegaan: Haydom, een plaatsje dat niet op de kaart te vinden is, maar waar wel een van de grotere ziekenhuizen van Tanzania staat. De landcruiser zelf was al een avontuur: met 16 personen en enkele kippen 5 uur lang in een vervoersmiddel dat eigenlijk voor 6 personen gemaakt is, dwars door de bergen. om uiteindelijk in een gehucht ver weg van alles aan te komen. Het Haydom Lutheran hospital is ooit eens door een Noorse missie opgericht en krijgt nog veel steun uit Noorwegen. Het terrein van het ziekenhuis is bijna net zo groot als het dorp zelf, met naast de ziekenhuisgebouwen ook huizen voor de Tanzaniaanse coassistenten, enkele dokters en gasten. Het heeft daarnaast zijn eigen kerk en pinautomaat (erg modern en de enige in het dorp). Ik kwam in het family house te wonen, samen met twee Noorse coassistenten en een Nederlandse coassistent. Fijn om weer een soort van je eigen huis te hebben! Zij vertelden me bij binnenkomst dat er in Haydom niet heel veel te beleven valt en dat het dagelijkse hoogtepunt bestaat uit het kopen van een cola en een mars net buiten het hek van het ziekenhuisterrein. Na 4 dagen was de mars uitverkocht en dat is tot op heden nog steeds zo. De spullen moeten uit Arusha komen maar de mensen hier zijn niet echt van de handelsgeest, dus ja als het op is, is het op, zo gaat dat. Haydom is voor mij in de afgelopen weken al wel steeds groter geworden, met elke keer weer nieuwe ontdekkingen, zoals de kleermaker, de verstopte groentemarkt, de lokale 'bar' en de mzungu store (dat is de enige winkel die enigszins in de buurt van een europese (kleine) supermarkt komt, met echte schappen etc, daarom wordt het de mzungu (=blanke) store genoemd ;-))

De dag na aankomst begon dan mijn eigenlijke coschap, op de kinderafdeling. De dag begint hier met een grote overdracht van alle afdelingen bij elkaar en vervolgens is er de kerkdienst, waarin ik me de eerste dag in mijn beste Swahili heb voorgesteld. Daarna volgt de radiologie bespreking (waar echt de gekste breuken voorbij komen, waar patienten dan eerst al weken mee hebben rondgelopen alvorens naar het ziekenhuis te komen), en dan is het tijd voor de visite op de afdeling. Op de kinderafdeling werkt 2 tanzaniaanse kinderartsen en verder een stuk of 5 interns die eigenlijk de afdeling draaiende houden. Interns zijn Tanzanianse afgestudeerde dokters, die 5 jaar theorie gehad hebben en nu nog een jaar een soort van coschappen moeten lopen, maar eigenlijk gewoon al werken en veel verantwoordelijkheid hebben. Het zou hetzelfde zijn als wanneer wij na 4 jaar theorie meteen in het ziekenhuis in het diepe worden gegooid en de afdeling draaiende moeten houden.

Vooral de eerste dag was best een cultuurshock: heel veel kinderen en ouders in dezelfde kamer, veel vliegen en kakkerlakken en bovendien had ik het idee dat de interns maar wat deden: weinig gestructureerd werken en weinig duidelijk beleid. Kinderen worden nauwelijks lichamelijk onderzocht, vitale parameters worden weinig gecheckt en elk kind krijgt bij opname sowieso altijd 2 soorten antibiotica cadeau, bij alles. Aan de hand van de WHO guidelines kon ik er na enkele dagen gelukkig toch wel wat van systeem in ontdekken, maar het feit blijft dat er toch vooral weinig om de patienten wordt gegeven. De casus interesseert de artsen misschien, maar het welbevinden van de patient een stuk minder. Kinderen gaan soms 'gewoon' dood en vaak wordt er over de hoofden van patienten en ouders heen gepraat. Waar wij tijdens de opleiding doodgegooid worden met lessen in communicatie, hebben ze dat hier geloof ik gewoon overgeslagen. Het ligt ook aan de perceptie van mensen hier op ziekte en dood. Een piloot die hier al tientallen jaren vluchten voor het ziekenhuis doet vertelde dat mensen het als een straf van God zien om ziek te zijn, en het ziekenhuis als een gevangenis. Als je ziek wordt, dan zul je wel iets fout hebben gedaan. Af en toe lastig om daar mee om te gaan.

Verder heb je natuurlijk te maken met minder middelen dan in Nederland: een benauwd kind dat eigenlijk aan de zuurstof moet, en een zuurstofapparaat dat het 'misschien wel, misschien niet' doet. Of een jongen met een hevige nabloeding na OK, die een bloedtransfusie nodig heeft, maar geen bloedbank waar bloed op voorraad is en er dus elke keer opnieuw ter plekke een donor gezocht moet worden.

Hoewel het er dus anders aan toe gaat dan ik gewend ben, is het toch wel een goede ervaring om hier te zijn en te zien hoe het ook kan. 's Middags is er vaak weinig te doen en is er dus tijd voor andere dingen, zoals het dorp verder verkennen, een rondje om mount Haydom rennen, Swahili leren en boeken lezen of gitaar leren spelen. De twee Noorse meisjes zijn vorige week vertrokken en er is een Nederlands meisje voor in de plaats gekomen, dat op ons verzoek pepernoten en Alles is liefde heeft meegebracht. We hebben onze schoen bij het kampvuur gezet en er tot onze verrassing ook nog cadeautjes in gekregen ;-) Nu zijn de voorbereidingen voor kerst in volle gang: de kerstverlichting hangt al, we gaan volgende week op zoek naar een kerstboom en we zijn al langs de kleermaker geweest voor kerstpakken en kerstjurken, dus kerstmis gaat hier niet ongemerkt voorbij!